Çarmelik Kervansarayı (Büyükhan Köyü Hanı)

Suruç ilçesine bağlı Aligör (11 Nisan) Köyü’nün kuzeyinden geçen eski Bozova yolunun 10. km’sinden batıya sapan yol 4 km sonra Çarmelik Kervansarayı’nın bulunduğu Büyükhan Köyü’ne ulaşır. Yapının, kesin inşa tarihi ve kim tarafından yapıldığı bilinmemekte olup plan ve inşa tarzına bakılarak Osmanlı dönemine ait olduğu tahmin edilmektedir. Kareye yakın dikdörtgen planlı avlu, avlu ve güneydeki kapalı bölümden oluşan karma tipteki hanların anıtsal bir örneğidir. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde, Suruç’tan kalkarak batıya doğru iki saatte Çar Melik Kalesi’ne ulaştığını, burasının dört hükümdar (Çar Melik) kardeş tarafından yapıldığı için bu ismi aldığını belirtir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinden daha çok Suriye geleneklerinden izler taşıyan özgün konumu ve yöredeki "Han" yapılarının en erken tarihlisi olması bakımından çok önemli bir eserdir. 63.40x65.20 metre boyutlu bir avluya sahip olan kervansaray, güney cephesi dışında büyük ölçüde tahrip olmuştur.