Harran Höyüğü

Arkeolog Dr. Nurettin Yardımcı başkanlığında 2003 yılından bu yana höyükte yapılan kazı çalışmaları çeşitli devirlere ait eserler ortaya çıkarılmıştır. Höyükteki kazılarda, MÖ 7. bine Halaf devrine tarihlenen buluntuları, Eski Tunç devri’ne ait figürin ve figürin başları, MÖ 1.950 Eski Assur dönemine tarihlenen silindir mühürler, MÖ 6. yüzyıla tarihlenen Kral Nabuna’id ve Sin Mabedi’nden bahseden çivi yazılı pişmiş toprak tablet ve adak kitabeleri bulunmuştur. Höyük ve çevresi tarih öncesi çağlardan beri Halaf, Ubeyd, Uruk, Hitit, Hurri, Mitanni, Assur, Babil, Helenistik, Roma, Bizans ve İslam devrinde de Emeviler, Abbasiler, Fatimiler, Zengiler, Eyyubiler ve Selçuklular gibi önemli uygarlıkları sinesinde barındırmıştır. Kazılardan elde edilen eserler Şanlıurfa Müzesi’nde sergilenmektedir. İslam devrine ait şehir kalıntılarında ortaya çıkan mimari yapılar, dar sokaklara açılan bitişik nizamlı ve avluya açılan odaları bulunan dikdörtgen ve kare planlı evlerden oluşmaktadır. Mimari kalıntılar arasında insan gücüyle döndürülen değirmenler, zamanın öğütme sanayisi hakkında bilgi vermektedir. Açığa çıkarılan kent kalıntıları, ayrıca gelişmiş bir şehir planlamacılığı ve o devrin sosyo-ekonomik yaşam düzeyi hakkında da bilgi vermektedir. Harran, ilkel dinlerden, çok tanrılı ve tek tanrılı dinlere ait inançların ve bu inançlarla bağlantılı kültürlerin yüzyıllarca yoğrulduğu, kaynaştığı tarihi bir kent… Harran, Hz. Adem (a.s.)’in Hindistan’dan göç ederek gelip çiftçilik yaptığı bereketli ova... Harran, Nuh Tufanı’ndan sonra kurulan ilk şehirlerden biri... Harran, Hz. İbrâhim (a.s.)’in büyük dedesinin ve amcasının adı... Harran, Hz. İbrâhim (a.s.)’in amcalarının ve eşi Sare’nin yurdu... Harran, Hz. İbrâhim (a.s.)’in ateşten kurtulunca sığındığı ve bir süre ikamet ettiği şehir... Harran, Hz. İbrâhim (a.s.)’in Filistin’de vefat etmeden önce oğlu İshak (a.s.)’ı evlenmek üzere gönderdiği ve Hz. İshak (a.s.)’ın baba vasiyetine uyup gelip yerleştiği ve dayısı kızı ile evlendiği ata yurdu.. Harran, Hz. Yakub (a.s.)’un Ken’ân ilinde iken kardeşi İs’in katletme girişiminden kaçarak, Hz. İshak (a.s.)’ın vasiyetiyle gelip yerleştiği yurt... Harran, Hz. Yusuf (a.s.)’un doğduğu şehir... Harran, Hz. Şu’âyb (a.s.)’ın yurdu... Harran, Hz. Musa (a.s.)’nın Firâvun’un zulmünden kaçtıktan sonra yerleştiği şehir (Şu’âyb Şehri)... Harran, Şeyh Yahya Hayat El- Harranî (k.s.)’nin, 12 imamdan İmam Bakır’ın yaşadığı ve defnedildiği (İmam Bakır Köyü) tarihi şehir... Harran, evliyalar ve enbiyâlar diyarı...