Tarihi Sokaklar ve Kabaltılardan Seçkiler

Şanlıurfa’nın tarihi mimari dokusunun önemli bir kısmını sokaklar ve evler oluşturmaktadır. Yüzlerce güzel ev ve sokaktan oluşan bu dokunun önemli bir kısmının bozulmadan günümüze ulaşmış olması kültürümüz, açısından büyük bir kazançtır. Sivil mimari ve anıtsal mimari dokusunun önemli bir kısmını koruyarak günümüze ulaşmış ender şehirlerden biri olan Şanlıurfa, UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’ne aday bir ildir. Çok sayıdaki tarihi sokak arasında Arabi Camii Sokağı, At Pazarı Sokağı, Güllüoğlu Sokağı, Hüseyin Paşa Sokak, İrfaniye Sokak, Karanlık Kapı Sokak, Madenli Sokak, Yorgancı Sokak ve Zincirli Sokak yüksek duvarları, sokağa taşkın cumbaları, kabaltı denilen beşik tonoz örtülü geçitleriyle izleyenleri büyülemektedir. Kabaltı, Şanlıurfa’da birçok sokakta rastlanan, genellikle 5-15 m. Uzunluğunda olan, kemerli geçitlere verilen isimdir. Kabaltları genellikle orada oturan belirli kişilerin adlarıyla bilinir. Hac Abo Kabaltısı gibi.. Çıkmaz sokaklara Urfa ağzında tetirbe denir. Bu şekilde sokak ve çıkmaz sokak arasında kesin ve pratik bir ayrım yapılmış olunur. Tetirbenin uzunluğuna göre 3-5 ev yer alır. Sosyolojik olarak tetirbelerin çok önemli bir özelliği vardır. Çünkü Urfa yaşamında tetirbe evin avlusu gibi görülmektedir. Tetirbedeki evlerde yaşayan insanlar birbirine çok yakın olan insanlardır. Ya akraba ya çok yakın komşu olurlar. Bu şekilde mekânsal ve toplumsal yakınlaşma meydana gelmiş olur.